Pałac wersalski

Pałac wersalski został wzniesiony na polecenie Ludwika XIII w małej wiosce na południowy zachód od Paryża (Wersal). Początkowo miał on pełnić rolę pałacu myśliwskiego. Za panowania Ludwika XIV zaczęła się jego rozbudowa, która zakończyła się w 1690 r. Prace nadzorowali Louis Le Vau, Jules Hardouin-Mansart i André Le Nôtre, który zaprojektował wspaniałe ogrody. W 1682 r. do Wersalu został sprowadzony rząd, aby móc sprawować kontrolę nad jego członkami. Tym samym Wersal przejął od Paryża rolę stolicy Francji.

Okres świetności Wersalu kończy się 6 października 1789 r., kiedy to król wrócił do Paryża po marszu przekupek na Wersal. Pałac pozbawiony dworu królewskiego zaczął podupadać. Wielokrotnie plądrowany, stracił wiele cennych dzieł sztuki. Dopiero za panowania Ludwika Filipa I został odnowiony i przekształcony w Muzeum Historii Francji. W 1870 r. okupowany przez Niemców Wersal stał się sceną koronacji Wilhelma I Hohenzollerna na cesarza Niemiec. Proklamowano tu również Republikę Francuską, a w 1919 r. podpisano traktat pokojowy z Niemcami (traktat wersalski).

Architektura

Pałac w Wersalu to jedna z najznakomitszych budowli klasycyzmu barokowego, która była inspiracją dla architektów i artystów późniejszych lat.

Przed pałacem znajduje się obszerny, półkolisty plac (Place d`Armes). Ponadto budowla ta posiada trzy dziedzińce: Cour des Ministres (Dziedziniec Ministrów) z konnym posągiem Ludwika XIV, Cour Royale (Dziedziniec Królewski) i Cour de Marbre (Dziedziniec Marmurowy) z częścią zabudowań stanowiących zaczątek Pałacyku Ludwika XIII z białego kamienia, przeplatanego czerwoną cegłą.

Najsłynniejsza i najpiękniejsza wśród pałacowych fasad ma 560 m długości i wychodzi na przepięknie rozplanowany ogród. Wysunięta część środkowa pałacu jest dziełem Le Vau`a, natomiast dwa cofnięte skrzydła powstały według Hardouin-Mansarta.

Pałac składa się z dwóch kondygnacji, dolnej zakończonej łukami i górnej z pasem filarów, pilastrów i wysokich okien. Całość wieńczy balustradowa attyka, w której znajdowały się mieszkania członków ogromnego dworu królewskiego. Król i książęta zamieszkiwali część środkową i skrzydła pałacu.

Z Cour Royale poprzez Skrzydło Ludwika XIV, dochodzi się do wnętrza pałacu, gdzie mieści się Muzeum Historyczne, którego jedenaście komnat prezentuje epokę Ludwika XIII i Ludwika XIV. Z Muzeum można przejść do Opery zaprojektowanej przez Gabriela w 1770 r. z okazji zaślubin Ludwika XVI z Marią Antoniną. Sala jest udekorowana rzeźbionymi w drzewie i pozłacanymi ornamentami na błękitnym tle.

Na piętrze pałacu znajduje się kaplica zbudowana w latach 1698-1710 według projektu Hardouin-Mansarta. Posiada ona trzy nawy i czworoboczne filary podtrzymujące łuki zwieńczone galerią ze żłobionymi kolumnami. Na tym samym, piętrze można podziwiać sześć wielkich komnat Grand Appartement, gdzie władca przyjmował swych dworzan trzy razy w tygodniu, między szóstą a dziesiątą wieczorem.

Najświetniejszym pomieszczeniem pałacu jest Galeria Zwierciadlana, do której wchodzi się przez Salon Wojny. Galeria zbudowana w 1678 r. pod nadzorem Hardouina-Mansarta ma 74 m długości i 10 m szerokości. Jej sklepienie zdobią malowidła Le Bruna, przedstawiające wielkie francuskie zwycięstwa. Swą sławę zawdzięcza Galeria siedemnastu ogromnym oknom wychodzącym na park i odbijającym się w takiej samej liczbie luster na przeciwległej ścianie. Całe pomieszczenie tonące w powodzi światła i łagodnej zieleni ogrodu przenika do wnętrza pałacu.

Pałac wersalski, który służył za wzór dla architektów projektujących rezydencje królewskie w innych krajach (np. Pałac Zimowy w Sankt Petersburgu). Stanowi on niepodważalne świadectwo wielkiej dojrzałości artystycznej epoki, w której powstał.

Ogród wersalski

Ogród wersalski jest uważany za pierwowzór ogrodu w stylu francuskim, ze względu na swe eleganckie rozplanowanie i dekoracje, które nie są ani przesadne ani ubogie. Ogród zaprojektowany przez Le Notre`a zajmuje obszar o powierzchni 250 arów. Stanowi on nie tylko integralną część pałacu, ale i jego dopełnienie. Ogród powstał na geometrycznym planie, jednak nie można mówić a jego monotonii. U stóp centralnego tarasu w basenie Latony (Leto) znajduje się arcydzieło Mary`ego ukazujące boginię z synem i córką, Apollonem i Dianą. Rzeźba góruje nad koncentrycznymi basenami w kształcie piramidy. Za basenem Latony rozciąga się długa Aleja Tapis-Vert (zielonych dywanów), która prowadzi do basenu Apollina. Rydwan ciągniony przez cztery konie wynurza się władczo z wody, zaś Trytony dmuchają w muszle oznajmiając nadejście boga. Ta dynamiczna i równocześnie majestatyczna grupa dłuta Turby`ego stanowi niejako symbol okresu największej świetności Wersalu. Za basenem Apollina rozciąga się obszar zieleni z wielkim kanałem, którego bieg przecina w połowie mały kanał.