Ustrój polityczny

Dżibuti jest republiką parlamentarną z silną pozycją głowy państwa. Obowiązuje konstytucja z 1992 roku. Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 6-letnią kadencję. Władze wykonawczą sprawują premier i rząd, powoływani przez prezydenta. Władza ustawodawcza należy do jednoizbowego parlamentu (Izby Deputowanych) z 65 deputowanymi, wybieranymi w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Jedyną legalną partią jest Ludowy Ruch na Rzecz Postępu, która rządzi nieprzerwanie od czasu uzyskania niepodległości przez Dżibuti w 1977 roku. Powszechnie uważa się że standardy demokracji w Dżibuti nie są spełniane.

Partie polityczne

- RPP - Ludowy Ruch na rzecz Postępu (Ludowe Zgromadzenie na rzecz Postępu) - FRUD - Front na rzecz Przywrócenia Jedności i Demokracji - UMP - Związek na rzecz Większości Prezydenckiej - (koalicja w składzie: RP - Ludowy Związek dla Postępu NDP - Narodowa Partia Demokratyczna PPSD - Socjaldemokratyczna Partia Ludowa)

Podział administracyjny

Dżibuti jest podzielone na 6 jednostek administracyjnych pierwszego rzędu (5 regionów i 1 miasto), które dzielą się następnie na 15 dystryktów. region nazwa francuska nazwa arabska stolica regionu Region Ali Sabieh Region d'Ali Sabieh ????? ??? ???? (D?'irâtu ?Al? ??bi?) Ali Sabieh Region Arta Region d'Arta ????? ???? (D?'irâtu Art?) Arta Region Dikhil Region de Dikhil ????? ???? (D?'irâtu Di??l) Dikhil Dżibuti Ville de Djibouti ????? ?????? (Mad?nâtu ??b?t?) Dżibuti Region Obock Region d'Obock ????? ????? (D?'irâtu ?b?k) Obock Region Tadżura Region de Tadjoura ????? ?????? (D?'irâtu T???râ) Tadżura

Siły zbrojne

Siły zbrojne wiek zdolności do służby wojskowej 18 zdolni do służby wojskowej wiek 18-49 mężczyźni: 95 328 kobiety: 87 795 przeszkoleni do służby wojskowej wiek 18-49 mężczyźni: 46 020 kobiety: 42 181 Wydatki na wojsko 29,05 mln USD (2005) Wydatki na wojsko % PKB 4,3% (2005)

Historia

Tereny obecnego Dżibuti zamieszkiwały od wielu wieków plemiona Afarów i Issów, które prowadziły stałe kontakty handlowe z Arabami, kolonizacja arabska od VII wieku n.e. doprowadziła to przyjęcia przez nich islamu jako własnej religii. Na początku XVI wieku kontrolę nad tym obszarem przejęli Turcy.

Francuska kolonizacja

W drugiej połowie XIX wieku Francuzi zainteresowali się terenami Rogu Afryki, położonymi nad Zatoką Adeńską. Od 1859 początki penetracji francuskiej, Francuzi zawierają umowy o protektoracie z wodzami Afarów i Issów (utworzenie protektoratu). W 1862 Francja nabywa Obock za 52 000 franków i lokuje tam swoją bazę marynarki wojennej. Od 1888 Francuz Léonce Lagarde rozpoczyna budowę portu w mieście Dżibuti, do którego w 1892 roku przeniesiono siedzibę protektoratu z Obock. W 1896 Lagarde zawarł porozumienie z cesarzem Etiopii, Menelikiem o odstąpieniu przez Etiopię terytorium obecnego Dżibuti w zamian za budowę linii kolejowej z miasta Dżibuti do Addis Abeby (budowa zakończona w 1917. Na udostępnionym terenie Francuzi utworzyli kolonię Somali Francuskie, gubernatorem został Lagarde (do 1899 roku).

Niepodległość

W roku 1947 kolonia zyskała status terytorium zamorskiego Francji. W roku 1967 uzyskała wewnętrzną autonomie i jej nazwa została zmieniona na Francuskie Terytorium Afarów i Issów. W latach 70. XX wieku nastąpił rozwój ruchu niepodległościowego, przede wszystkim wśród Issów, dyskryminowanych przez Francuzów na rzecz Afarów. W kraju powstają partie i organizacje niepodległościowe (m.in. w 1972 powstała Afrykańska Liga Ludowa w 1975 zmieniła nazwę na Afrykańska Liga Ludowa na Rzecz Niepodległości w skrócie LPAI), na emigracji również działają partie wyzwoleńcze (niektóre z nich opowiadały się za połączeniem z Somalią lub Etiopią). Po referendum (maj 1977) w sprawie niepodległości, 27 czerwca 1977 roku Terytorium uzyskało niepodległość pod nazwą Dżibuti. Nowe niepodległe państwo zostaje członkiem ONZ, OJA i Ligi Państw Arabskich. Na czele młodej Republiki Dżibuti jako prezydent stanął przywódca Afrykańskiej Ligi Ludowej na Rzecz Niepodległości Hassan Gouled Aptidon. Od tego czasu w kraju trwa konflikt pomiędzy rywalizującymi ze sobą ugrupowaniami politycznymi, z jednej strony opozycyjne - członkowie plemienia Afarów, z drugiej zaś Issowie - siły popierające rząd. W 1981 nastąpiła reelekcja Hassana Gouleda Aptidona, który wprowadił rządy dyktatorskie, prezydencka partia tzw. Ludowy Ruch na Rzecz Postępu (RPP) stał się jedyną legalną partią. 1987 rok, H. G. Aptidon został wybrany po raz trzeci. Polityczny konflikt w 1991 przerodził się w etniczną wojnę domową (rządzący - Issowie i opozycja - Afarowie), Afarowie rozpoczynają walkę partyzancka na północy kraju. Po francuskiej interwencji w 1992 Aptidon wprowadził pozory demokracji, uchwalił konstytucję i ogłosił nowe wybory, które zostały zbojkotowane przez opozycję (zjednoczoną we Froncie na rzecz Przywrócenia Jedności i Demokracji w skócie: FRUD) która oskarżyłą rząd o manipulowanie ich wynikami. Konflikt zakończył się w grudniu 1994 roku podpisaniem porozumienia pokojowego pomiędzy FRUD a rządem. H. G. Aptidon zrezygnował z funkcji prezydenta w 1999 (w wieku 83 lat), po tym jak został wybrany po raz piąty na to stanowisko w 1997 roku. Jego zastępcą został Ismail Omar Guelleh.

Geografia

Położenie

Państwo położone we wschodniej Afryce na Półwyspie Somalijskim. Leży nad Morzem Czerwonym, Zatoką Adeńska i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią, Etiopią i Erytreą. - koordynaty geograficzne: o długość geog. 43 00 E o szerokość geog. 11 30 N - powierzchnia całkowita: 23 200 km² o wody śródlądowe: ~0,1% - długość wybrzeża: 314 km - całkowita długość granic: 516 km o z Erytreą: 109 km o z Etiopią: 349 km o z Somalią: 58 km

Warunki naturalne

Dżibuti zajmuje obszary o charakterze pustynnym i półpustynnym. Powierzchnia górzysto-wyżynna, charakterystycznym krajobrazem są pasma gór zrębowych (na północy góry Mabla i Goda), które stanowią przedłużenie Gór Danakilskich, położonych w Erytrei. Maksymalna wysokość do 2063 m - Musa Ali (przy granicy z Etiopią i Erytreą). W środkowej części położone w obniżeniu tektonicznym depresyjne jezioro Asal (150 m p.p.m. - najniższy punkt Afryki). Linia brzegowa urozmaicona, z głęboko, na 370 km wcinającą się w ląd Zatoką Tadżura, występują przybrzeżne rafy koralowe. Rzeki tylko okresowe, na granicy z Etiopią jezioro Abie.

Klimat

Klimat podrównikowy suchy, gorący, pustynny. Średnie temperatury stycznia 25-30°C, sierpnia 33-35°C (w stolicy kraju: lipiec 31-41°C, styczeń 23-29°C), średnia roczna suma opadów: poniżej 100 mm (w stolicy kraju: 130 mm). Jeden z najgorętszych i najbardziej suchych krajów na ziemi. Z powodu ekstremalnych temperatur jakie tu panują, Dżibuti nazywane jest tyglem Afryki. Od maja do września temperatury mogą przekraczać nawet 50°C, to właśnie w Dżibuti zanotowano najwyższą temperaturę na ziemi: 63°C.

Fauna i flora

W głębi lądu dominuje roślinność półpustynna i pustynna, a na wybrzeżu namorzyny. Lasy na północy kraju, położone na stokach gór (objęte parkiem narodowym For?t du Day) zajmują tylko 0,3% powierzchni Kraju.

Gospodarka

Dane statystyczne na rok 2002

- PKB nominalne - wzrost PKB - na 1 mieszkańca 619 mln $ 3,5% 1300 $ waluta: DJF Frank Dżibuti = 100 centymów struktura zatrudnienia: - rolnictwo ~75% - przemysł b/d - usługi b/d udział % w PKB - rolnictwo 3,5% - przemysł 15,8% - usługi 80,7% budżet: - dochody - wydatki 135 mln $ 182 mln $ inflacja: 2% dług publiczny: b/d dług zagraniczny: 366 mln $ rezerwy złota i dewizy: b/d siła robocza: 282 tys. ludzi ludność żyjąca poniżej ubóstwa: 50% bezrobocie: 50% (2004) inwestycje: b/d przemysłowe produkcyjne tempo wzrostu: 3% (1996) źródła energii: - paliwa kopalne b/d - energia wodna b/d - energia atomowa b/d elektryczność: - produkcja - konsumpcja 240 mln kWh 223,2 mln kWh ropa naftowa: - produkcja - konsumpcja 0 bar/d 12 000 bar/d naturalny gaz: - produkcja - konsumpcja 0 m3 0 m3 struktura użytkowania ziemi: - grunty orne b/d - użytki zielone b/d - lasy b/d - pozostałe b/d import: 987 mln $ (2004) import (najważniejsi partnerzy) Arabia Saudyjska: 19,7% Indie: 12,4% Etiopia: 11,8% Chiny: 8,1% Francja: 5,6% USA: 4,8% inni: 37,6% eksport: 250 mln $ (2004) eksport (najważniejsi partnerzy) Somalia: 63,8% Jemen: 22,6% Etiopia: 5% inni: 8,6% Dżibuti jest biednym, słabo rozwiniętym, niesamodzielnym gospodarczo krajem. Jest wspomagany z zagranicy, przede wszystkim przez Francję i Arabię Saudyjską. Podstawą gospodarki są usługi portowe i tranzytowe z których pochodzi znaczna większość dochodów kraju. Bardzo ważne znaczenie ma nowoczesny port handlowy Dżibuti (stanowi strefę wolnocłową) oraz linia kolejowa Dżibuti?Addis Abeba (106 km w granicach Dżibuti), obsługujące głównie handel zagraniczny Etiopii. Dochód narodowy wytwarzany jest nieproporcjonalnie do struktury zatrudnienia. Największa jego część powstała w sektorze usług - 80,7%. Rolnictwo, zatrudniające ok. 75% ludności w wieku produkcyjnym, wytwarza zaledwie 3% dochodu. Obowiązującą walutą jest Frank Dżibuti który dzieli się na 100 centymów.

Rolnictwo

Priorytetowe znaczenie dla ekonomii kraju ma rolnictwo, będące źródłem utrzymania dla niemal 4/5 społeczeństwa. Średnie plony uzyskiwane z hektara użytków są jednak bardzo niskie, a stosowane metody uprawy - prymitywne, w dodatku ze względu na pustynny charakter kraju istnieje tylko 3 tys. hektarów ziem zdatnych do uprawy. Skrajnie niesprzyjające warunki naturalne są ogromną przeszkodą na drodze rozwoju rolnictwa. Na zaspokojenie potrzeb wewnętrznych kraju uprawia się: proso, sorgo, warzywa i owoce, m.in. daktyle i melony (w oazach). Ważne znaczenie posiadają plantacje kawy, uprawianej głównie na eksport. Znaczny odsetek ludności utrzymuje się z pasterskiej hodowli bydła (ok. 297 tys. sztuk) i owiec (ok. 466 tys. sztuk) a także osłów, kóz i wielbłądów. Niewielkie znaczenie - z punktu widzenia uzupełnienia bilansu żywnościowego kraju - posiada rybołówstwo, (również połów gąbek i pereł).

Przemysł

Przemysł przetwórczy kraju sprowadza się przede wszystkim do zakładów branży rolniczo-spożywczej. Działają głównie niewielkie zakłady olejarskie, mleczarskie i mięsne, także garbarnie, chłodnie oraz palarnie kawy. Ponadto pojedyncze zakłady przemysłu meblarskiego i elektrotechnicznego oraz rafineria ropy naftowej (w stolicy kraju). Produkuje się również sól z wody morskiej. Występują złoża gipsu, miki, siarki i ametystów nie są eksploatowane. Praktycznie cały przemysł skupia się w rejonie stolicy, gdzie żyje 2/3 mieszkańców.

Handel

Podstawową grupą towarów przeznaczoną na eksport są produkty rolnicze, głównie żywe zwierzęta, artykuły spożywcze oraz futra i skóry, a także kawa i różnego rodzaju zboża. Do kraju sprowadza się głównie artykuły spożywcze, odzież i maszyny. Głównymi partnerami handlowymi są: Somalia, Jemen, Etiopia i Arabia Saudyjska. W 2002 roku obroty z zagranicą wyniosły: - eksport: 155 mln USD - import: 665 mln USD W 2004 roku obroty z zagranicą wyniosły: - eksport: 250 mln USD - import: 987 mln USD Infrastruktura i telekomunikacja [edytuj]

Telekomunikacja

- liczba aktywnych telefonów komórkowych: 34 500 (2004) - liczba stacjonarnych telefonów: 11 100 (2004) - liczba stacji radiowych: 3 (2001) - liczba stacji telewizyjnych: 1 (2002) - domena internetowa: .dj - liczba hostów internetowych: 506 (2005) - liczba użytkowników internetu: 9000 (2005)

Transport kolejowy

- całkowita długość linii kolejowych: 106 km (część połączenia kolejowego pomiędzy Dżibuti a Addis Abebą w granicach państwa, obecnie nie w pełni wykorzystywane)

Transport drogowy

W całym kraju jest tylko 75 km dróg asfaltowych. - całkowita długość dróg: 2890 km (1999) o w tym drogi o twardej nawierzchni: 364 km (w tym 75 km asfaltowe) o drogi o nawierzchni nie utwardzanej: 2 526 km

Transport lotniczy

W Dżibuti jest jedno międzynarodowe lotnisko położone 5 km na południe od stolicy kraju. - całkowita ilość lotnisk: 13 o w tym lotniska o twardej nawierzchni: 3 (Dżibuti - międzynarodowe, Obock, Tadżura) o lotniska o nawierzchni nie utwardzanej: 10

Transport morski

W stolicy kraju, Dżibuti znajduje sie duży port morski, obsługujący dużą część handlu zagranicznego Etiopii.

Demografia

Statystyki demograficzne (2006) Zmiana liczby ludności Dżibuti w latach 1961-2003 (w tysiącach) Liczba ludności 486 500 Ludność według wieku 0 - 14 lat 43,3% mężczyzn: 105 760 kobiet: 105 068 15 - 64 lat 53,3% mężczyzn: 135 119 kobiet: 124 367 ponad 64 lata 3,3% mężczyzn: 8 183 kobiet: 8 033 Średnia wieku W całej populacji 18,2 lat Mężczyzn 18,7 lat Kobiet 17,7 lat Przyrost naturalny 2,02% Współczynnik urodzeń 39,53 urodzeń/1000 mieszkańców Współczynnik zgonów 19,31 zgonów/1000 mieszkańców Współczynnik migracji 0 migrantów/1000 mieszkańców Ludność według płci przy narodzeniu 1,03 mężczyzn/kobiet poniżej 15 lat 1,01 mężczyzn/kobiet 15 - 64 lat 1,09 mężczyzn/kobiet powyżej 64 lat 1,02 mężczyzn/kobiet w całej populacji 1,05 mężczyzn/kobiet Umieralność niemowląt W całej populacji 102,44 śmiertelnych/1000 żywych płci męskiej 110,07 śmiertelnych/1000 żywych płci żeńskiej 94,58 śmiertelnych/1000 żywych Oczekiwana długość życia W całej populacji 43,17 lat Mężczyzn 41,86 lat Kobiet 44,52 lat Rozrodczość 5,31 urodzeń/kobietę Współczynnik dorosłych z HIV/AIDS 2,9% (2001) Liczba osób żyjących z HIV/AIDS 9 100 (2003) Liczba zmarłych na HIV/AIDS 690 (2001)

Struktura etniczna

Ludność Dżibuti składa się z dwóch głównych dużych grup etnicznych: różne grupy Somalijczyków (głównie Issów liczących ok 33% ogółu mieszkańców) którzy mieszkają na południu kraju i tworzą razem ok. 60% społeczeństwa, oraz Afarów dominujący na północy i stanowiący ok. 35% ogółu mieszkańców. Pozostałe 5% przypada na Europejczyków, (głównie Francuzów i Włochów) i Arabów, oprócz tego szacuje się że na terenie Dżibuti przebywa około 35 tys. uchodźców z Etiopii i Erytrei. Na początku lat 90. między Afarami i Issami dochodziło na tle narodowościowym do zamieszek, które przerodziły się nawet w krótkotrwałą wojnę domową. Obydwie grupy to plemiona koczownicze, wędrujące i rywalizujące ze sobą od wielu pokoleń, również na polu politycznym. Nieprzerwanie od uzyskania niepodległości władze nad krajem sprawują Issowie. Afarowie chcieliby utworzyć niezależne państwo, które miałoby obejmować także część terenów Etiopii i Erytrei.

Religia

Dominującą religią jest islam sunnicki (ponad 90% mieszkańców) wyznawany przez tubylczą ludność Afarów i Issów. Resztę stanowią chrześcijanie tworzący niewielką grupę, reprezentowaną przede wszystkim przez Europejczyków. - islam sunnicki - 94% - chrześcijanie - 6% o obrządku katolickiego - 4% o obrządku protestanckiego - 1% o obrządku prawosławnego -1%.

Języki

Choć oficjalnie językami urzędowymi są arabski i francuski, w użyciu jest także język somalijski i język afar.

Struktura społeczna

Ze względu na to że zdecydowana większość mieszkańców kraju mieszka w stolicy, Dżibuti cechuje się stosunkowo wysokim stopniem urbanizacji - ponad 80%. Ponadto na terenie kraju przebywją też spore grupy koczowników, ponad 80 tys. osób (utrzymujących się z pasterstwa).

Media

Rząd ma w posiadaniu główne gazety krajowe (La Nation), oraz Radiodiffusion-Television de Djibouti (RTD), która kontroluje krajowe radio i telewizje. W Dżibuti nie ma prywatnych stacji. Rząd kontroluje prawie wszystkie elektroniczne media. Prywatne gazety i inne publikacje są generalnie udostępnione do wolnego obiegu, ale pod warunkiem że dziennikarze sami się cenzurują . Oficjalne media są bezkrytyczne wobec rządu.

Prasa

- La Nation - dziennik rządowy

- La Republique - periodyk opozycyjny

- Le Renouveau - prowadzony przez opozycje

Radio

- Radio Djibouti - kontrolowana przez RTD

Telewizja

- Djibouti Television - kontrolowana przez RTD

Agencje informacyjne

- Agence Djiboutienne d'Information - państwowa agencja informacyjna