Ludność

Największa wśród państw UE liczba ludności - 82,4 mln (luty 2006).

Struktura wiekowa w mln. (2000):

  - 0-14 lat: 16% (chłopcy 6,68; dziewczynki 6,33)

  - 15-64 lat: 68% (mężczyźni 28,6; kobiety 27,7)

  - powyżej 64 lat: 16% (mężczyźni 5,13; kobiety 8,32)

Grupy etniczne:

Około 75,2 mln. (91,1%) mieszkańców Niemiec posiada obywatelstwo niemieckie. Spośród nich około 7 mln (ok. 9%), posiada dwa obywatelstwa, nie urodziło się w Niemczech, lub język niemiecki nie jest ich językiem ojczystym. Dla lepszego zrozumienia można by wskazać na różnicę w znaczeniu pojęć Narodowość i Obywatelstwo, czego się w Niemczech z powodu historycznego obciążenia pojęcia Naród (zobacz też Nazizm) nie robi. Bezsprzecznie, można jednak powiedzieć, iż znaczną część społeczeństwa stanowią przybyli do Niemiec po II wojnie światowej imigranci lub ich potomkowie.

Pozostałe 9 % ludności (ok. 7 mln) stanowią obywatele innych krajów, mieszkający na stałe w RFN: Turcy (2,4 mln), przedstawiciele narodów byłej Jugosławii (1,0 mln), Włosi (0,5 mln), Grecy (0,3 mln), Polacy (bez niem. obywatelstwa 0,3 mln), Austriacy (0,2 mln) i inni.

Całkowita polska emigracja do Niemiec wynosi grubo ponad 2 mln ludzi, z których większość, ze względów podobieństw kulturowych, religijnych, kulinarnych i innych, jest dobrze zintegrowana z ludnością niemiecką.

Stosunek imigracji do emigracji zmienił się w ostatnich 10 latach i zmienia w rosnącym tempie nadal. Niemieccy emigranci są w większości wysoko kwalifikowanymi, poszukiwanymi na światowym i europejskim rynku pracy specjalistami, którzy ze względu na trudności ekonomiczne Niemiec i złe perspektywy zawodowe zdecydowali się z Niemiec wyjechać. Np. lekarze i pracownicy naukowi w Niemczech są stosunkowo źle opłacani, ich warunki pracy i szanse na karierę pozostawiają wiele do życzenia, a czas pracy i stawiane wymagania przekraczają te, w innych wysoko rozwiniętych krajach.

W Niemczech istnieją ponadto stosunkowo nieliczne historyczne mniejszości etniczne. Na północy, w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn zamieszkuje Duńczycy, w Dolnej Saksonii i Szlezwiku-Holsztynie Fryzowie, a w Saksonii i Brandenburgii ? Serbołużyczanie.

Religie: (2004)

  - katolicy 26,2 mln. (31,7%),

  - ewangelicy 25,8 mln. (31,3%),

  - żydzi 102 000 (0,12%),

  - inni, w tym bezwyznaniowcy, muzułmanie 36,9%.

Język

Niemiecki należy do dużej grupy języków germańskich i spokrewniony jest z duńskim, norweskim, szwedzkim, niderlandzkim oraz angielskim. Na terenie całego kraju występują liczne dialekty. To właśnie dialekt u większości Niemców zdradza, z którego regionu pochodzą: gdyby Meklemburczyk i Bawarczyk próbowali ze sobą rozmawiać posługując się wyłącznie dialektem, to najprawdopodobniej byłoby im bardzo trudno się zrozumieć. Język niemiecki jest najbardziej rozpowszechnionym językiem w Europie, jest on mową ojczystą dla około 110 mln osób. Języka tego jako ojczystego (poza obszarem Niemiec) używa się w Austrii, Liechtensteinie, części Szwajcarii, Południowym Tyrolu (Włochy), Alzacji (Francja), niektórych regionach Belgii i w Luksemburgu. Wśród najczęściej przekładanych języków, niemiecki plasuje się na trzecim miejscu ? zaraz po angielskim i francuskim. Promocją języka i kultury niemieckiej na świecie zajmują się liczne instytuty, a wśród nich, intensywnie wspierany przez niemieckie ministerstwo spraw zagranicznych, Goethe-Institut.

Historia

W X w. p.n.e. plemiona germańskie przybyły na tereny dorzecza Łaby i Renu. W VI i VII w. zachodnia część Germanii została podbita i włączona do państwa Franków. Za panowania syna Karola Ludwika Pobożnego powstawały ośrodki separatystyczne w Germanii. W wyniku wojny imperium zostało podzielone na 3 części (traktat w Verdun 843), wschodnia to późniejsze Niemcy. Pierwszym królem wschodniofrankońskim został Ludwik. Po jego śmierci (876) państwo rozpadło się na kilka luźno związanych ze sobą księstw. W 962 Otton I zmienił nazwę państwa na Królestwo Niemieckie. W XIV w zmienił się ustrój Niemiec. Cesarz Karol IV wydał Złotą Bullę (1356). Bulla zagwarantowała jedność i niepodzielność obszarów, którymi władali elektorzy, nadawała im suwerenność w ramach cesarstwa i autonomię sądowniczą, elektorzy otrzymali wówczas prawo majestatu ? traktowano ich jak królów. Elektorzy nie mogli wybierać nowego króla przed śmiercią starego. W XV wieku Habsburgowie opanowywali nowe ziemie metodą mariaży i układów. Cesarz Karol V (1519-1556) panował nad największym imperium ówczesnego świata. W 1526 po śmierci króla Węgier w Bitwie pod Mohaczem, brat Karola Ferdynand uzyskał korony Czech i Węgier na mocy układu o przeżycie z Jagiellonami zawartego w Wiedniu w 1515). W 1517 niemiecki zakonnik Marcin Luter ogłosił w Wittenberdze 95 tez. W 1521 papież Leon X wyklął zakonnika, zaś sejm w Wormacji skazał Lutra na banicję. W 1555 podpisano pokój w Augsburgu. Warunki pokoju były następujące: król uznał podział religijny Niemiec na zasadzie Czyj kraj, tego religia. W okresie napoleońskim większość ziem niemieckich włączono w Związek Reński oprócz Prus i Austrii. Po klęsce Napoleona utworzono Związek Niemiecki. Po wojnie austriacko-pruskiej 1866 najsilniejszą pozycję w Niemczech uzyskały Prusy, po wojnie francusko-pruskiej w latach 1870?1871 proklamowano Cesarstwo Niemieckie z Wilhelmem I jako dziedzicznym cesarzem. W latach 1880?1900 Niemcy uzyskały też kolonie w Afryce. 9 listopada 1918 proklamowano republikę, cesarz abdykował. Niemcy podpisały kapitulację 11 listopada 1918 roku kończącą I wojnę światową. Do 1933 istniała Republika Weimarska. W 1933 rządy objął Adolf Hitler i NSDAP, rozpoczęły się rządy terroru. W 1939 Niemcy rozpoczęły II WŚ, którą przegrały w 1945 roku. Niemcy podzielono na strefy okupacji kontrolowane przez mocarstwa: Wielka Brytania, Francja, ZSRR, USA. Powstała Międzysojusznicza Rada Kontroli, która koordynowała administrację okupowanych terytoriów. W strefie radzieckiej powstało NRD, a w trzech pozostałych RFN. Niemcy zjednoczyły się w 1990 roku.

Geografia

Położone w środkowej Europie pomiędzy Morzem Północnym i Morzem Bałtyckim na północy a Alpami na południu. Graniczą na północy z Danią, na wschodzie z Polską, na południowym wschodzie z Czechami, na południu z Austrią i Szwajcarią, a na zachodzie z Francją, Luksemburgiem, Belgią i Holandią.

Najwyższy szczyt Zugspitze (2962 m n.p.m.) w Bawarii.

Kraje związkowe Niemiec

Republika Federalna Niemiec składa się z następujących krajów związkowych (landów):

?       ?       Nazwa niemiecka?        Nazwa polska?   Pow. (tys. km²)?        Ludność (mln.)(2)?

1       Baden-Württemberg       Badenia-Wirtembergia    35,7    10,7

2       Bayern  Bawaria         70,5    12,4

3       Berlin  Berlin(1)       0,892   3,39

4       Brandenburg     Brandenburgia   29,5    2,57

5       Bremen  Brema(1)        0,404   0,663

6       Hamburg         Hamburg (1)     0,755   1,74

7       Hessen  Hesja   21,1    6,1

8       Mecklenburg-Vorpommern  Meklemburgia-Pomorze Przednie   23,2    1,72

9       Niedersachsen   Dolna Saksonia  47,6    8

10      Nordrhein-Westfalen     Nadrenia Północna-Westfalia     34      18,1

11      Rheinland-Pfalz         Nadrenia-Palatynat      19,8    4,06

12      Saarland        Saara   2,57    1,06

13      Sachsen         Saksonia        18,4    4,3

14      Sachsen-Anhalt  Saksonia-Anhalt         20,4    2,49

15      Schleswig-Holstein      Szlezwik-Holsztyn       15,8    2,83

16      Thüringen       Turyngia        16,2    2,36

(1) Berlin i Hamburg są miastami na prawie landu; Brema ma też status miasta-kraju (Stadtstaat), chociaż należą do niej dwa miasta: Brema i Bremerhaven

(2) Stan: 31.12.2004

Wszystkie kraje związkowe są równouprawnione.

Ważniejsze miasta (alfabetycznie)

Nazwa polska?   Nazwa niemiecka?        ludność w tys.?         Kraj związkowy?

Akwizgran       Aachen  256     Nadrenia Północna-Westfalia

Berlin  Berlin (stolica)        3 435   Berlin

Bochum  Bochum  368     Nadrenia Północna-Westfalia

Bonn    Bonn    298     Nadrenia Północna-Westfalia

Brema   Bremen  565     Brema

Brunszwik       Braunschweig    240     Dolna Saksonia

Chemnitz        Chemnitz        246     Saksonia

Darmstadt       Darmstadt       136     Hesja

Dortmund        Dortmund        595     Nadrenia Północna-Westfalia

Drezno  Dresden         490     Saksonia

Duisburg        Duisburg        585     Nadrenia Północna-Westfalia

Düsseldorf      Düsseldorf      590     Nadrenia Północna-Westfalia

Essen   Essen   620     Nadrenia Północna-Westfalia

Frankfurt nad Menem     Frankfurt am Main       645     Hesja

Frankfurt nad Odrą      Frankfurt an der Oder   80      Brandenburgia

Hamburg         Hamburg         1 734   Hamburg

Hanower         Hannover        545     Dolna Saksonia

Karlsruhe       Karlsruhe       284     Badenia-Wirtembergia

Kassel  Kassel  195     Hesja

Kilonia         Kiel    230     Szlezwik-Holsztyn

Kolonia         Köln    955     Nadrenia Północna-Westfalia

Krefeld         Krefeld         250     Nadrenia Północna-Westfalia

Lipsk   Leipzig         510     Saksonia

Lubeka  Lübeck  235     Szlezwik-Holsztyn

Moguncja        Mainz   202     Nadrenia-Palatynat

Monachium       München         1 268   Bawaria

Münster         Münster         140     Nadrenia Północna-Westfalia

Oldenburg       Oldenburg       174     Dolna Saksonia

Osnabrück       Osnabrück       260     Dolna Saksonia

Salzgitter      Salzgitter      120     Dolna Saksonia

Schwerin        Schwerin        104     Meklemburgia-Pomorze Przednie

Stuttgart       Stuttgart       610     Badenia-Wirtembergia

Wiesbaden       Wiesbaden       290     Hesja

Wolfsburg       Wolfsburg       125     Dolna Saksonia

Wuppertal       Wuppertal       410     Nadrenia Północna-Westfalia

Ustrój państwowy Niemiec

Stolicą federalną jest Berlin, gdzie jest siedziba rządu federalnego (Bundesregierung), jednak część ministerstw znajduje się w Bonn. Część centralnych urzędów mieści się w innych miastach, m.in. Karlsruhe i Norymberdze. System polityczny Niemiec jest zorganizowany w oparciu o konstytucję (Verfassung), którą jest Ustawa Zasadnicza Niemiec (Grundgesetz) według zasady podziału władz (Gewaltenteilung).

Głową państwa jest prezydent federalny, wybierany przez Zgromadzenie Narodowe (złożonego z Bundestagu i Bundesratu - przedstawicieli krajów związkowych) na pięcioletnią kadencję. Jest możliwość jednokrotnego powtórzenia kadencji. Ma on czysto reprezentacyjne znaczenie - jest symbolem państwa, moderatorem. Nie ma prawa wetowania ustaw (może je jedynie odesłać do Trybunału). Posiada prawo mianowania ambasadorów i konsuli oraz wysuwania kandydatury kanclerza. Władzą ustawodawczą (die Legislative) jest Bundestag wraz z drugą izbą Radą Federalną Niemiec (Bundesrat). Bundestag wybierany jest co cztery lata w wyborach pięcioprzymiotnikowych: powszechnych, równych, bezpośrednich (jednostopniowych), tajnych i proporcjonalnych choć zasadniczo jest to system mieszany z zapewnieniem wejścia do parlamentu wszystkich kandydatów, którzy w swych okręgach uzyskali większość. Ustawowa liczba posłów liczy 598 (od zjednoczenia Niemiec do 2002 roku wynosiła 656), ale wskutek tego skomplikowanego systemu wyborczego ta liczba może zwiększać się o tzw. mandaty nadwyżkowe. Tak jest w Bundestagu XVI kadencji, który liczy 614 posłów. Posłowie grupują się we frakcjach, do tworzenia których potrzebne jest 5% ogólnej liczby posłów. Obecne frakcje to:

  - SPD

  - CDU/CSU

  - Związek 90/Zieloni

  - FDP

  - Die Linkspartei.

Bundestag na wniosek prezydenta dokonuje wyboru kanclerza i rządu, kontroluje jego prace, zatwierdza umowy międzynarodowe, uchwala ustawy, wybiera (wraz z Bundesratem) prezydenta. Na czele izby niższej stoi przewodniczący Bundestagu (wraz ze swoimi zastępcami). Obecnie jest nim Norbert Lammert z CDU.

Władzę wykonawczą (die Exekutive) stanowi rząd federalny z kanclerzem federalnym (Bundeskanzler) na czele. Pozycja kanclerza jest mocniejsza niż polskiego premiera. Ma on prawo bezpośrednio ingerować w prace swoich ministrów. Nie można pociągnąć całego rządu do odpowiedzialności politycznej. Dzieje się tak dlatego, że każdy z ministrów działa według wytycznych kanclerza. Dopiero gdy kanclerz zostanie pociągnięty do odpowiedzielności za pomocą konstruktywnego wotum nieufności, wówczas rząd pośrednio pociągnięty jest do odpowiedzialności. Parlament nie może odwoływać poszczególnych ministrów (zasada odpowiedzialności rządu en bloc).

Najwyższe instancje sądowe to:

  - Federalny Trybunał Konstytucyjny (Bundesverfassungsgericht),

  - Federalny Sąd Administracyjny (Bundesverwaltungsgericht),

  - Trybunał Federalny (Bundesgerichtshof),

  - Federalny Sąd Pracy (Bundesarbeitsgericht),

  - Federalny Sąd Socjalny (Bundessozialgericht),

  - Federalny Trybunał Finansowy (Bundesfinanzhof).

Partie polityczne

System partyjny Niemiec porównawszy chociażby z krajami Europy Zachodniej jest wyjątkowo stabilny i uporządkowany. Wykrystalizowaniu uległ po II wojnie światowej. Partią o najstarszej tradycji jest pochodząca z 1870 r. partia środowiska katolickiego Zentrum (pol. Centrum). Drugą co do wieku partią jest pochodząca z 1875 r. i wyrosła z ruchu robotniczego SPD. Uczestniczyła ona w rządach Republiki Weimarskiej, aż do 1933 roku była najsilniejszą partią niemiecką. Obok SPD do tzw. Volksparteien (partii ogólnonarodowych) należy również chadecja (CDU i CSU). Wykształciła się ona po II wojnie światowej ze środowisk dawnej katolickiej partii "Centrum", poszerzonej o środowiska ewangelickie (CDU jest partią ponadkonfesyjną). Na wzmocnienie jej roli wpłynął długi okres rządów (1949-1969) oraz charyzmatyczni liderzy: Konrad Adenauer, Ludwig Erhard i Jakob Kaiser. W latach 1982-1998 CDU/CSU była znów u władzy stanowiąc główną siłę rządu Helmuta Kohla.

Tradycyjnie rolę języczka u wagi pełnili liberałowie z FDP. Rządzili prawie nieprzerwanie aż do 1998 roku, raz z CDU, raz z SPD - stąd też często nazywani są partią "obrotową". FDP wykształciła się po 1948 roku ze środowisk związanych z przedwojennymi partiami DDP i DVP. Były w niej obecne zarówno elementy wolnomyślicielskie, antyklerykalne jak i nacjonalistyczne (przez pewien czas po wojnie sytuowano FDP "na prawo" od CDU). Z partią związane były takie nazwiska jak pierwszy prezydent RFN Theodor Heuss, jej powojenny lider Erich Mende, przedstawiciele lewego skrzydła Wolfgang Mischnick czy Günter Verheugen. Członkami FDP byli też wieloletni minister spraw zagranicznych RFN Hans Dietrich Genscher (1974-1992), Walter Scheel (1969-74 szef MSZ, prezydent RFN 1974-79) czy Klaus Kinkel (minister sprawiedliwości i spraw zagranicznych w rządzie Helmuta Kohla). FDP miała swój udział w odważnej polityce wschodniej rządu Willego Brandta i Helmuta Schmidta. W 1982 na skutek różnic w pomysłach na politykę gospodarczą i społeczną FDP zrezygnowała z udziału w rządach lewicy i związała się z chadecją. Małżeństwo z CDU, choć niewolne od kłótni i nieporozumień, przetrwało 16 lat.

Od 1998 rolę języczka u wagi spełniała istniejąca od 1979/80 r. partia Zielonych (BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN). Jej przewodniczącym był minister spraw zagranicznych Josef Fischer.

Partią izolowaną na szczeblu ogólnokrajowym jest Die Linkspartei. - następczyni honeckerowskiej SED. W latach 1990-2002 i ponownie od 2005 reprezentowana była w Bundestagu, głównie przez posłów z byłej NRD. W zachodniej części Niemiec nie udało jej się zapuścić korzeni aż do zawarcia koalicji z dysydentami z SPD. PDS krytykowała z pozycji lewicowych rząd Schrödera, zarzuca mu odejście od lewicowych ideałów, które jakoby zawsze bliskie były PDS. Partia Lothara Bisky'ego współrządzi z SPD w dwóch krajach związkowych - Berlinie i Meklemburgii/Pomorzu Przednim.

Gospodarka

Niemcy, mimo zaobserwowanych problemów gospodarczych, wciąż znajdują się na trzecim miejscu wśród największych potęg gospodarczych świata. PKB wyniósł w 2005 roku 2,91 bilionów USD. Niemiecka gospodarka jest zatem nominalnie trzecią co do wielkości na świecie. PKB w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi: 33,4 tys. USD i plasuje RFN na 10. miejscu w Unii Europejskiej oraz na 17. miejscu w świecie. Deficyt budżetowy w 2005 roku wyniósł 78 mld euro. Państwo osiągnęło dochody w wysokości 971 mld euro, a wydało 1 049,7 mld euro. Niemcy są obecnie pierwszym eksporterem na świecie. Wartość eksportu w 2004 roku wyniosła ponad 731 mld euro. Przewaga eksportu nad importem wyniosła wówczas blisko 160 miliardów euro (tymczasem deficyt handlowy USA w 2003r. wyniósł 489 mld. $). Głównym centrum finansowym o światowym znaczeniu jest Frankfurt nad Menem, m.in. siedziba Frankfurckiej Giełdy Papierów Wartościowych (Frankfurter Wertpapierbörse), Deutsche Banku, Dresdner Banku oraz Commerzbanku.

Przemysł

Do najlepiej rozwiniętych gałęzi przemysłu należą: przemysł elektromaszynowy, rafineryjny, energetyczny oraz hutniczy i chemiczny. Na całym świecie cenione są także niemieckie wyroby z dziedzin przemysłu odzieżowego (Adidas) a także z dziedzin optyki i zaawansowanych technologii (high-tech). Niemiecki przemysł chemiczny osiągnął czołową pozycję na świecie, jego głownym ośrodkiem jest Ludwigshafen (siedziba firmy EMTC). Ku tej samej pozycji w świecie zmierza także przemysł samochodowy. Niemcy są największym eksploatatorem węgla brunatnego i soli potasowych na świecie. Znamienną rolę w gospodarce odgrywa Nadreński Okręg Przemysłowy, w skład którego wchodzi Zagłębie Ruhry - jeden z największych obszarów przemysłowych świata. Duże obszary przemysłowe są również zlokalizowane wokół Hamburga, Hannoweru, Salzgitter, Saarbrucken, Frankfurtu nad Menem, Stuttgartu i Monachium. Przemysł na wschodnim terytorium państwa koncentruje się głównie w Zagłębiach Saskim i Łużyckim, a także w rejonach Berlina, Lipska, Chemnitz i Drezna. Ogromną rolę w gospodarce kraju odgrywają olbrzymie korporacje, skore do inwestycji poza granicami kraju, co przyczynia się do rozwoju wielu, także silnych ekonomicznie państw. Firmy inwestują w badania naukowe i rozwijają własne ośrodki badawcze, co pozwala na szybkie wdrażanie nowoczesnych, wysokiej jakości produktów.

Najbardziej znane niemieckie korporacje przemysłowe wg. branż:

Motoryzacyjna:

Nazwa   Siedziba

Mercedes-Benz   Stuttgart

Maybach         Sindelfingen

Volkswagen      Wolfsburg

BMW     Monachium

Opel    Bochum

Audi    Ingolstadt

Porsche         Stuttgart

MAN AG  Monachium

Frankfurt nad Menem

Powiększ

Frankfurt nad Menem

Chemiczna i farmaceutyczna:

Nazwa   Siedziba

Bayer   Leverkusen

BASF    Ludwigshafen

Hoechst         Frankfurt nad Menem

Elektroniczna i elektrotechniczna:

Nazwa   Siedziba

Bosch   Stuttgart

AEG     Berlin

Siemens         Berlin

Hutnicza i maszynowa:

Nazwa   Siedziba

ThyssenKrupp AG         Duisburg & Essen

Mannesmann AG   Düsseldorf

Finansowa i telekomunikacyjna:

Nazwa   Siedziba

Deutsche Bank   Berlin

Dresdner Bank   Frankfurt nad Menem

Allianz         Monachium

Deutsche Telekom        Bonn

Transport

Sukces gospodarczy nie byłby możliwy dzięki rozwiniętemu systemowi komunikacyjnemu. Po niemieckich drogach, w tym ponad 12 tys. km autostrad, jeździ ponad 46 mln samochodów osobowych i 8 mln ciężarowych. Nie mniej ważną rolę odgrywa sieć kolejowa, szczególnie produkowane od 1991 roku superszybkie pociągi InterCity Ekspress (ICE), których prędkość dochodzi do 300 km/godz.

Mniej zadowalająco kształtuje się niemieckie zadłużenie, które osiągnęło w styczniu 2006 nowy rekordowy stan: 1,49 biliona euro = ok. 5,81 bilionów PLN, co odpowiada ok. 18 tys. ? = ok. 70 tys. PLN na głowę mieszkańca. Do tego dochodzą przewidywane zobowiązania państwa względem przechodzących na emeryturę pracowników sfery budżetowej w randze urzędnika, które płacone są bezpośrednio z budżetu, a nie przez ubezpieczenie emerytalne i do roku 2030 sumują się na kolejne 4 do 5 bilionów euro (źródło: niem. Bund der Steuerzahler). Od początku istnienia RFN wszystkie jej budżety były z deficytem. Zadłużenie i związane z nim odsetki, rosnące koszty systemu opieki zdrowotnej i emerytalnego, jak również bezrobocie (ok. 4 mln. ludzi), stanowią poważny problem finansowy i tym samym gospodarczy. Niemcy nie dotrzymują od lat, podpisanych w Maastricht, kryteriów konwergencji (dotyczących stabilności Euro). Dla ratowania finansów państwa przeprowadza się od lat cięcia w systemach ubezpieczeń społecznych, co jednak tylko trochę poprawiło sytuację.

Liczba zatrudnionych w niemieckim przemyśle wykazuje od lat tendencję spadkową. Każdego dnia z Niemiec przenosi się ok. 1 500 miejsc pracy (ok. 500 000 rocznie) do krajów Europy Wschodniej i Azji. Mimo tego, przemysł wnosi ok. 30% do PKB, a jego podstawową gałęzią jest motoryzacja i związane z nią branże. Od podpisania protokołu w Kioto, podejmuje się starania dla zmniejszenia emisji dwutlenku węgla do atmosfery, choć z drugiej strony w 1998 r. ustanowiono zakaz budowy nowych i plan zamknięcia elektrowni atomowych.

Malarstwo

  - Lucas Cranach Starszy

  - Lucas Cranach Młodszy

  - Albrecht Dürer

  - Hans Holbein

  - Paul Klee

 Film

  - Rainer Werner Fassbinder

  - Werner Herzog

  - Leni Riefenstahl

  - Wim Wenders

 Teatr

  - Bertolt Brecht

Kuchnia niemiecka

Typowo niemiecka kuchnia zanika, a rośnie wpływ wywierany przez kuchnie innych krajów. Jako pierwsza zdobyła niemieckie podniebienia kuchnia włoska, która przybyła początkiem lat 1960. wraz z włoskimi "Gastarbeiterami". Potrawy takie jak: (pizza i pasta) są dziś bardziej popularne niż dawniej typowy zestaw: ziemniaki, kiszona kapusta, marynowana pieczeń. Popularna jest również kuchnia grecka, kuchnia chińska i kuchnia turecka, ta ostatnia reprezentowana jest przez tysiące małych barów "fast food" zwanych w Niemczech Imbiß i potrawy jak np. Döner, oprócz tego można w niemieckich miastach znaleźć prawie wszystkie egzotyczne restauracje włącznie z rosyjskimi, tajlandzkimi, polskimi i japońskimi w tym (barami sushi). Najmocniejszą pozycję tradycyjna niemiecka kuchnia zachowała w małych miastach i osadach.

W odżywianiu Niemców dużą rolę pełni chleb. Uważa się, że Niemcy są krajem, w którym istnieje najwięcej różnych gatunków chleba. Kuchnia niemiecka jest bardzo pożywna, królują w niej ziemniaki i wieprzowina. Mięsa wieprzowego używa się do wyrobu kiełbasy (Wurst), która jest nie tylko popularną przekąską, ale i podstawowym elementem kuchni. W Bawarii są, np. specjalne Wurstküchen (kuchnie kiełbasowe). Mięso w kuchni niemieckiej proponuje się w bardzo różnorodnej postaci - peklowana i wędzona pieczeń wieprzowa (Kassler), pieczeń (Schweinebraten). Dodatkiem do mięsa są najczęściej ziemniaki, np. pod postacią sałatki ziemniaczanej (Kartoffelsalat), odsmażane lub ugotowane.

W północnych Niemczech w menu można znaleźć bogaty wybór swieżych ryb, wśród których najbardziej popularny jest dorsz. Kapusta to kolejny popularny składnik - odmianę zieloną marynuje się jako Sauerkraut, natomiast czerwoną gotuje z jabłkami, co daje Apfelrotkohl.

Kluski zwane Spätzle i Maultaschen (trochę podobne do pierożków, ale mają inny kształt, wielkość i smak) są typowym składnikiem kuchni Szwabii. Golonka (Schweinehaxe) to także niemiecki przysmak, szczególnie nie może jej zabraknąć na bawarskim święcie piwa (Oktoberfest), bo piwo to narodowy napój Niemców oraz dodatek do wielu potraw. Popularne są także niemieckie wina reńskie i mozelskie. Zupy niemieckie są ciężkie i zawiesiste (Eintopf), najczęściej z dodatkiem fasoli lub grochu.

Powiązania z Polską

  - 465 km wspólnej granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

  - Z Polską graniczą trzy kraje związkowe: Meklemburgia-Pomorze Przednie, Saksonia, Brandenburgia.

  - Około 2 mln Polaków żyjących w Niemczech, natomiast Polskę zamieszkuje około 150 tys. Niemców.

  - Deutsches Polen-Institut i Deutsch-Polonische Gesellschaft der Bundesrepublik to stowarzyszenia wspierające i wzmacniające polsko - niemiecką współpracę, wymianę kulturalną itp.

  - Wspólna wyspa - Uznam

  - Kilkaset podpisanych umów partnerskich między miastami Polski i Niemiec

Ciekawostki

  - W Niemczech jest ponad 300 gatunków chleba i ponad 6 tysięcy gatunków piwa. Niemcy to piwosze. Rekordy piwne padają na Oktoberfest, jedynie Czesi piją więcej piwa w przeliczeniu na głowę mieszkańca.

  - Kawa cieszy się znacznie większym uznaniem niż herbata.

  - Niemcy są krajem mającym największe zagęszczenie teatrów operowych.

  - Z Niemiec właśnie wywodzi się zwyczaj strojenia choinki.

  - Niemcy bardzo intensywnie świętują karnawał.

  - Ponad 20 mln mieszkańców Niemiec (ok. 25%) to emeryci i renciści.