Stolica
Język urzędowy
Ustrój polityczny
Głowa państwa
Szef rządu
Powierzchnia km2
Powierzchnia na świecie
Liczba ludności
Ludność na świecie
Gęstość zaludnienia
Jednostka monetarna
Strefa czasowa
Hymn państwowy
Kod ISO 3166
Domena Internetowa
Kod samochodowy
Kod telefoniczny
Religia dominująca
PKB
PKB na osobę
Historia
Pierwsze odkryte ślady ludzkiej obecności na tym terenie pochodzą z przełomu paleolitu i neolitu. W późniejszym czasie ziemie te zostały zasiedlone przez liczne plemiona z grupy Bantu. Pierwszymi Europejczykami, którzy dotarli do Gabonu byli w 1471 trudniący się handlem niewolnikami Portugalczycy. W XVIII wieku na terenie Gabonu zaczęli osiedlać się Francuzi, którzy w 1839 roku założyli w części dzisiejszego państwa swoją kolonię. Do 1890, w wyniku wypraw Pierra de Brazzy opanowali cały kraj. W 1889 Gabon został włączony do Konga Francuskiego, a w 1910 stał się częścią Francuskiej Afryki Równikowej. W 1946 otrzymał status francuskiego terytorium zamorskiego, a w 1958 roku na podstawie referendum stał się republiką posiadającą ograniczoną autonomię przewidzianą dla krajów Wspólnoty Francuskiej. Niepodległość uzyskał 17 sierpnia 1960 roku. W latach 60. XX wieku Gabon brał udział w tworzeniu grupy państw Brazzaville. Od 1963 Gabon był państwem z systemem jednopartyjnym. Legalizacja opozycji nastąpiła po protestach w 1989 w Libreville i umożliwiła przeprowadzenie wolnych wyborów w 1990.
Polityka
Gabon jest republiką. Głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Władzę sprawuje 2-izbowy parlament: Zgromadzenie Narodowe (120 deputowanych wybieranych w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję) i Senat (91 senatorów powoływanych przez rady gminne i regionalne również na 5-letnią kadencję).
Uroczystości państwowe
Święta państwowe Data Polska nazwa Oryginalna nazwa
19 lutego Dzień Konstytucji
12 marca rocznica założenia Gabońskiej Partii Demokratycznej
17 sierpnia Dzień Niepodległości Jour d'Indepence
Przestrzeganie praw i swobód
Wolność i demokracja
W raporcie Freedom in the World 2006, ogłoszonym przez pozarządową amerykańską organizację Freedom House, Gabon znalazł się w kategorii państw "Częściowo wolnych" ze wskaźnikiem 4.5 w 7-stopniowej skali (raport, s. 21: [1])
Wolność prasy i mediów
1) w raporcie Freedom of the Press 2005 (Freedom House), Gabon znalazł się w kategorii państw "Częściowo wolnych" na 139 miejscu na 194 ze wskaźnikiem 66 w 100-stopniowej skali ([2]; mapa wolności prasy: [3])
2) w raporcie Press Freedom Index 2004 organizacji Reporterzy bez Granic (ang. Reporters Without Borders, RWB, fr. Reporters sans fronti?res, RSF), Gabon był na 115 miejscu na 167. Źródło: [4], zob. też: [5]
Podział administracyjny
Gabon jest podzielony w 9 prowincji i na 37 departamentów.
Prowincje Nr. Nazwa Powierzchnia km2 liczba mieszkańców (2005) Stolica
1 Estuaire 20 740 638 219 Libreville
2 Haut-Ogooué 36 547 143 715 Masuku (Franceville)
3 Moyen-Ogooué 18 535 58 307 Lambaréné
4 Ngounié 37 750 107 173 Mouila
5 Nyanga 21 285 54 330 Tchibanga
6 Ogooué-Ivindo 46 075 67 326 Makokou
7 Ogooué-Lolo 25 380 60 510 Koulamoutou
8 Ogooué-Maritime 22 890 134 913 Port Gentil
9 Woleu-Ntem 38 465 134 028 Oyem
ogólnie 267 667 1 398 521 Libreville
Miasta
W Gabonie poziom urbanizacji jest na bardzo dużym poziomie.
Poniższa tabelka przedstawia spis miast w Gabonie od największych:
Nr Miasto Liczba mieszkańców Prowincja
1993 2005
1. Libreville 419.596 578.156 Estuaire
2. Port-Gentil 79.225 109.163 Ogooué-Maritime
3. Franceville (Masuku) 31.183 42.967 Haut-Ogooué
4. Oyem 22.404 30.870 Woleu-Ntem
5. Moanda 21.882 30.151 Haut-Ogooué
6. Mouila 16.307 22.469 Ngounié
7. Lambaréné 15.033 20.714 Moyen-Ogooué
8. Tchibanga 14.054 19.365 Nyanga
9. Koulamoutou 11.773 16.222 Ogooué-Lolo
10. Makokou 9.849 13.571 Ogooué-Ivindo
11. Bitam 7.473 10.297 Woleu-Ntem
12. Tsogni 7.226 9.957 Nyanga
13. Gamba 7.205 9.928 Ogooué-Maritime
14. Mounana 6.372 8.780 Haut-Ogooué
15. Ntoum 6.219 8.569 Estuaire
16. Nkan 6.188 8.526 Estuaire
17. Lastoursville 6.053 8.340 Ogooué-Lolo
18. Okandja 5.193 7.155 Haut-Ogooué
19. Ndendé 4.500 6.200 Ngounié
20. Booué 4.200 5.787 Ogooué-Ivindo
21. Fougamou 4.100 5.649 Ngounié
22. Ndjolé 3.700 5.098 Moyen-Ogooué
23. Mbigou 3.000 4.134 Ngounié
24. Mayumba 2.900 3.996 Nyanga
25. Mitzic 2.820 3.886 Woleu-Ntem
26. Mékambo 2.800 3.858 Ogooué-Ivindo
27. Lékoni 2.600 3.583 Haut-Ogooué
28. Mimongo 2.400 3.307 Ngounié
29. Minvoul 2.100 2.894 Woleu-Ntem
30. Médouneu 1.400 1.929 Woleu-Ntem
31. Omboué 1.210 1.667 Ogooué-Maritime
32. Cocobeach 1.200 1.653 Estuaire
33. Kango 1.100 1.516 Estuaire
Gospodarka
Gabon jest krajem rolniczo-przemysłowym. Bardzo dobrze rozwinięty jest tam przemysł wydobywczy (gł. wydobycie i przetwórstwo ropy naftowej). Gabon posiada także znaczne złoża rud uranu i wystarczające na ponad 100 lat zasoby rud manganu. Nie eksploatowane dotychczas złoża rudy żelaza w Bélinga (płn.-wsch. część kraju) należą do największych na świecie. Inne występujące w obfitości bogactwa naturalne - w tym najlepsze na świecie tropikalne gatunki twardego drewna są na razie wykorzystywane w niewielkim stopniu. Walutą tego kraju jest frank CFA, dzielący się na 100 centymów. Gabon jest bardziej rozwinięty niż sąsiednie państwa. Był pełnym członkiem OPEC od 1975 do 1995. Dochód narodowy w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi 5010 USD i należy do najwyższych na kontynencie.
Najważniejszymi partnerami w hanlu zagranicznym Gabonu to:
- import: Francja (46.1%), Stany Zjednoczone (6,8%), Wielka Brytania (6%) (2004)
- eksport: Stany Zjednoczone (51.9%), Chiny (9.1%), Francja (7.7%) (2004)
Demografia
Gabon należy do krajów o najwyższym przyroście naturalnym, który w 2004 r. wyniósł tutaj 2,5% (25?).
Statystyki demograficzne (2006)
Zmiana liczby ludności Gabonu w latach 1961-2003 (w tysiącach)
Liczba ludności 1 424 906
Ludność według wieku
0 - 14 lat 42,1%
15 - 64 lat 53,9%
ponad 64 lata 4,0%
Wiek (mediana)
W całej populacji 18,6 roku
Mężczyzn 18,4 lat
Kobiet 18,8 lat
Przyrost naturalny 21,3?
Współczynnik urodzeń 36,16 urodzin/1000 mieszkańców
Współczynnik zgonów 12,25 zgonów/1000 mieszkańców
Współczynnik migracji -2,65 migrantów/1000 mieszkańców
Ludność według płci
przy narodzeniu 1,03 mężczyzn/kobiet
poniżej 15 lat 1,01 mężczyzn/kobiet
15 - 64 lat 0,99 mężczyzn/kobiet
powyżej 64 lat 0,71 mężczyzn/kobiet
Umieralność noworodków
W całej populacji 54,51 zgonów/1000 urodzeń żywych
płci męskiej 63,65 zgonów/1000 urodzeń żywych
płci żeńskiej 45,1 zgonów/1000 urodzeń żywych
Średnia długość życia
W całej populacji 54,49 lat
Mężczyzn 53,21 lat
Kobiet 55,82 lat
Rozrodczość 4,74 dzieci/kobietę
Piramida wieku
Grupy etniczne
Największą grupę etniczną w Gabonie stanowią Fang, zamieszkujący głównie na północy kraju, którzy jednak dotychczas nie brali udziału w rządzeniu państwem. Członkowie plemienia Omyéné zamieszkującego okolice Port Gentil uważają się za arystokrację społeczeństwa gabońskiego ze względu na długą tradycję kontaktów z władzami kolonialnymi.
Pełna lista grup gabońskich etniczntych:
- Fang
- Pounou
- Bakota
- Mhongwé
- Batéké
- éshira
- Obamba
- M'bédé
- M'pongwé
- Mi?né
- Mitsogo
- Massango
- Loumbou
- Pigmei (Babongo, Baka, e Bakoya)
- Apidji
- Bavarama
- Oroungou
- Badjambi
- Bassimbika
- Vili
- Adouma
- Sékiani
- N'komi
Wyznawane wiary
- chrześcijanie - 55%-75%
- animiści, muzułmanie i inni - pon. 1%
Kultura
W gabońskiej kulturze dominuje wiele masek różnych grup etnicznych.
Muzyka
Gabon jest krajem w którym muzyka jest obecna i kompoowana w niewielkim stopniu w porównaniu z regionalnymi gigantami jak Demokratyczna Republika Konga i Kamerun. Gabońskie instrumenty to obala, ngombi i balafon.
Sport
Gabon jest członkiem CAF od 1986 roku. Reprezentacja Gabonu nie miała większych suksesów w piłce nożnej. Jest jednym ze współorganizatorów Pucharu Narodów Afryki w 2012 roku.
Wybitni Gabończycy
- Jean-Hilaire Aubame - polityk, były prezydent
- Omar Bongo - obecny prezydent
- Jean-Baptiste Abessolo - pisarz
- Daniel Cousin - piłkarz RC Lens
- Georges Aleka Damas - twórca hymnu Gabonu