Geografia

Środkową i północno-zachodnią część Argentyny stanowią niziny i płaskowyże, południowa stepowa Pampa oraz na skraju państwa wyżynny obszar podbiegunowy. Zachodnia część kraju to przedgórza oraz rozbudowany system górski Andów (z najwyższym szczytem Ameryki Południowej Aconcagua).

Długość granic lądowych: 9 665 km

• Boliwia 832 km
• Brazylia 1 224 km
• Chile 5 150 km
• Paragwaj 1 880 km
• Urugwaj 579 km

Długość wybrzeża: 4 989 km

Najwyższy punkt: Aconcagua 6 960 m n.p.m.

Najniższy punkt: Salinas Chicas 40 m p.p.m. na półwyspie Valdés

 Historia

Przed przybyciem Europejczyków w 1516 r. terenami obecnej Argentyny władali Indianie. W 1536 Hiszpan  Mendoza założył Buenos Aires. Od 1776 r. ziemie te weszły w skład wicekrólestwa Peru, a następnie wicekrólestwa La Platy ze stolicą w Buenos Aires. W 1806  r. Buenos Aires zostało zaatakowane przez flotę brytyjską. Najeźdźcy zdobyli miasto, jednakże wkrótce zostali pokonani przez armię obywatelską. W 1810 r. antyhiszpańskie powstanie Kreolów obaliło wicekróla. Odtąd 25 maja obchodzone jest święto narodowe – na cześć rewolucji z 1810 r. W walkach, w których w latach 1814-1815 siłami argentyńskimi dowodził generał José de San Martín, wojska hiszpańskie zostały wyparte z kraju. 9 lipca 1816 r. kongres przedstawicieli prowincji proklamował w San Miguel de Tucuman niepodległość Zjednoczonych Prowincji La Plata. Rocznice tego dnia są obchodzone jako święto niepodległości. W latach 1835-1852 władzę dyktatorską w Argentynie sprawował generał Juan Manuel de Rosas, obalony w wyniku przewrotu generała Justo Urquizy, który, po wprowadzeniu w 1853 r. systemu federalnego, został w 1854 r. pierwszym prezydentem Konfederacji La Platy. Tymczasową stolicą było Buenos Aires. W latach 1878-1879 wojska argentyńskie, dowodzone przez generała Julio Argentino Rokę, włączyły do Argentyny pampasy, terytorium Indian i gauchos, dotychczas faktycznie niezależne.

W XX wieku miały miejsce liczne wojskowe zamachy stanu, permanentny kryzys polityczny i gospodarczy. Ważnym okresem były rządy prezydenta Juana Peróna. Po krwawych rządach junty w latach 1976-1982, skompromitowanej przegraną wojną z Wielką Brytanią o sporne Falklandy (wojna o Falklandy-Malwiny) w 1983 r. przywrócono demokrację i przestrzeganie praw człowieka (prezydent Raúl Alfonsín). W wyniku wyborów w 1989 r. prezydentem został peronista Carlos Saúl Menem (reelekcja 1995), realizujący liberalny, wolnorynkowy program ekonomiczny, zmierzający do ustabilizowania gospodarki, oraz prowadzący politykę zbliżenia do USA i Wielkiej Brytanii, z którą w 1990 r. Argentyna wznowiła stosunki dyplomatyczne. W 1998 r. miała miejsce pierwsza od czasu kryzysu wizyta argentyńskiego prezydenta w Londynie. W 1991 r., po kolejnym buncie wojskowych, wszyscy skazani 5 lat wcześniej generałowie zostali ułaskawieni. W wyborach prezydenckich w październiku 1999 r. zwyciężył konserwatywny socjaldemokrata, Fernando de la Rua, który w grudniu tegoż roku zastąpił na stanowisku prezydenta Carlosa Menema, najdłużej rządzącego w historii Argentyny szefa państwa. Zapowiedział zlikwidowanie deficytu budżetowego i wyplenienie korupcji. Zamieszki w 2001 roku spowodowały nową falę niestabilności. W końcu 2002 r. sytuacja ekonomiczna zaczęła się stabilizować.

W 2003 roku prezydentem został wybrany Néstor Kirchner. Jego mandat skończył się w 2007 roku. Podczas jego prezydentury znacjonalizowano niektóre prywatne przedsiębiorstwa i pojawił się znaczący wzrost PKB ze spadającym bezrobociem. W rolnictwie, przemyśle i budownictwie powstawały nowe miejsca pracy. Ograniczono subsydia i wydatki socjalne. Wiosną 2007 roku prezydent Nestor Kirchner, który wydawał się być najpoważniejszym kandydatem do urzędu prezydenta ogłosił, że nie zamierza ubiegać się o reelekcję, choć według sondaży bez trudu by ją uzyskał. 1 lipca 2007 szef gabinetu prezydenta, Alberto Fernández, ogłosił oficjalnie, że kandydatką Frontu na rzecz Zwycięstwa będzie żona Kirchnera – Cristina Fernández de Kirchner. Rozpoczęła ona swoją kampanię wyborczą 19 lipca 2007, a w wyborach 28 października 2007 r. odniosła zwycięstwo w pierwszej turze głosowania, zdobywając 44,9% głosów. Cristina Fernández de Kirchner objęła urząd prezydenta 10 grudnia 2007 na czteroletnią kadencję. Jest drugą kobietą po Isabel Perón (1974-1976) na tym stanowisku, jednak pierwszą wybraną w wyniku wyborów powszechnych.

Ustrój polityczny

Prezydencka republika federacyjna.
Prezydent wybierany na 4-letnią kadencję jest głową państwa i szefem rządu. Dwuizbowy parlament: Izba Deputowanych i Senat, wybierane na 4-letnią kadencję, przy czym co 2 lata wybierana jest połowa deputowanych. W polityce dominuje peronistyczna Partia Sprawiedliwości, lewicowa Radykalna Unia Obywatelska i inne.

Święto narodowe: 25 maja Dzień Rewolucji (1810).

 Ludność

Ludność Argentyny ukształtowała się w wyniku masowych migracji z Europy i kolonizacji prawie bezludnych terenów zamieszkałych przez nieliczne plemiona indiańskie (w czasach przedkolumbijskich zamieszkiwało tam około 300 tys. Indian). Ponad 98% ludności stanowią biali pochodzenia europejskiego (głównie włoskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, ukraińskiego, portugalskiego i polskiego), resztę Metysi, nieliczni Indianie (mniej niż 150 tys.). Argentynę cechuje bardzo wysoki odsetek ludności miejskiej; tylko 12% ludności mieszka na obszarach wiejskich (głównie w izolowanych osiedlach hodowlanych i latyfundiach). Miejska ludność koncentruje się w dużych miastach. Aglomeracja miejska Buenos Aires liczy prawie 11,9 mln, ponadto 6 zespołów miejskich liczy co najmniej pół miliona: Córdoba 1,3 mln, Rosario 1,2 mln, Mendoza 790 tys., Tucumán 680 tys., La Plata 620 tys., Santa Fe 540 tys. Ciężki kryzys gospodarczy spowodował, że ambitne plany przeniesienia stolicy do Viedmy (700 km na południe od Buenos Aires) nie zostały, jak dotąd zrealizowane.

Języki w użyciu: hiszpański, angielski, włoski, niemiecki, francuski

Religie

• katolicy 92%,
• protestanci 2%,
• Judaizm 2%,
• pozostali 4%

Gospodarka

W latach 1890-1930 Argentyna należała do dziesięciu najbogatszych krajów świata. Rozwój, oparty głównie o kapitał brytyjski, dotyczył głównie rolnictwa i infrastruktury. Ludność kraju w tym okresie rosła o 4% rocznie. Dochody rosły jeszcze szybciej. Na przełomie lat 20. i 30. Argentyna, podobnie jak inne kraje świata, wpadła w wielki kryzys gospodarczy. Na ów kryzys nałożył się dodatkowo duży napływ emigrantów, co spowodowało, że Argentynie trudniej niż innym krajom było powrócić do poziomu dochodów na 1 mieszkańca z lat 20. W kraju liberalizm gospodarczy został zastąpiony interwencjonizmem i protekcjonizmem. W latach 50. ówczesny dyktator tego kraju, Juan Domingo Peron, uczynił Argentynę państwem socjalnym na wzór zachodnich państw. Niestety, wydatki socjalne były zbyt duże i już w połowie lat 50., po usunięciu Perona, zaczęły się czasy ostrych oszczędności w celu zmniejszenia olbrzymiego zadłużenia państwa. Po ich przeprowadzeniu nastały dobre czasy lat 60. odznaczające się wyjątkowo niskiej inflacji. Dobra koniunktura zaczęła jednak się kończyć w latach 70. Podobnie jak na Zachodzie, doszło do zjawiska stagflacji, czyli współwystępowania wysokiej inflacji i niskiego wzrostu gospodarczego. Aby przezwyciężyć ten stan, tworzono kolejne nieudane plany stabilizacyjne, finansowane przez zagraniczne banki. Powiększało to zadłużenie państwa, co w połączeniu z destabilizacją polityczną nie dawało pozytywnych efektów. Rezultatem były natomiast katastrofa gospodarcza lat 80., przejawiająca się niewypłacalnością państwa, hiperinflacją i spadkiem realnych dochodów i PKB. Stan ten przezwyciężono dopiero na początku lat 90., kiedy wprowadzono stabilizację waluty i powiązano ją z dolarem. Wtedy też przeprowadzono takie reformy jak prywatyzacja i liberalizacja handlu zagranicznego. Średni wzrost PKB w latach 1991-1998 wynosił 6% i był podobny do tego, jaki odnotowywano już w latach 80. w Chile (dwa latynoskie tygrysy). Inflacja w ciągu 5 lat spadła z 4000% do 0%. Niestety pozwolono także na wzrost zadłużenia państwa, a szczególnie samorządów. Jednocześnie w latach 1999 i 2000 dał się odczuć spadek PKB, spowodowany głównie zachwianiem konkurencyjności produktów argentyńskich w wyniku dewaluacji waluty brazylijskiej i odpływem tam, wcześniej napływającego do Argentyny, kapitału zagranicznego. Kryzys silnie się pogłębił w latach 2001-2002, kiedy znacznie wzrosło bezrobocie i zamrożono depozyty krajowe. Nastąpiło ogłoszenie stanu niewypłacalności państwa oraz zniesienie powiązania argentyńskiego peso z dolarem. Spowodowało to silną deprecjację kursu argentyńskiej waluty. W latach 2003-2005 kryzys został opanowany, odmrożono depozyty, a po spadku PKB w 2002 roku o 11%, lata następne przyniosły średni wzrost PKB o 8-9% rocznie.

Urbanizacja

W 1869 11% ludności Argentyny zamieszkiwało aglomeracje powyżej 100 000 mieszkańców, była to koncentracja pięć razy większa od średniej światowej, podobna do Stanów Zjednoczonych i w przybliżeniu dwa razy większa od koncentracji ludności europejskiej. W 1914 po raz pierwszy liczba ludności miejskiej przewyższyła liczbę ludności wiejskiej. Jednym z ważniejszych czynników szybkiego rozwoju obszarów miejskich była wielka fala imigracji, głównie europejskiej, do miast. W szczególności do Buenos Aires, Córdoby i Rosario. W 1960 piętnaście miast przekraczało 100 000 mieszkańców, żyło w nich 71% ludności miejskiej. Spośród nich wyróżniało się Buenos Aires, jedyne, które przekraczało 100 000 mieszkańców w 1869. Ludność miejska stanowiła 59% ogółu ludności, podobnie jak w Stanach Zjednoczonych, nieco więcej niż w Oceanii (53%) i mniej niż w Wielkiej Brytanii, kraju, który posiadał najwyższy odsetek ludności miejskiej od początków XIX wieku – 69%. W 1970 osiągnęła 78,5% ludności miejskiej, a w 1975 wskaźnik urbanizacji wyniósł 80,7%.W 1990 86,9% ludności żyło w miastach. Głównym czynnikiem tych zmian były, podobnie jak w całej Ameryce Łacińskiej, migracje wewnętrzne, z obszarów wiejskich do miast. Główne przyczyny tej migracji to skrajnie niekorzystne warunki ekonomiczne i społeczne. W 2001 wartość wskaźnika urbanizacji osiągnęła 89,3%.